อาการซึมเศร้าในผู้สูงอายุ สาเหตุและวิธีรับมือ
อาการซึมเศร้า (Depression) เป็นปัญหาทางจิตใจและอารมณ์ที่พบได้มากในคนวัย 55-70 ปี โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุที่ขาดความอบอุ่นในครอบครัว ขาดความรัก และขาดการยอมรับนับถือ ส่งผลให้รู้สึกไร้ความหมายในชีวิตและเกิดความหดหู่ใจ โอกาสในการเกิดปัญหาซึมเศร้าในผู้สูงอายุไทยมักเกี่ยวข้องกับประสบการณ์ชีวิตที่พบเจอ ซึ่งประกอบด้วย
1. การเปลี่ยนแปลงสถานภาพ
การสูญเสียความยอมรับหรือการขาดผู้ดูแล มักพบในผู้สูงอายุที่เคยมีฐานะดีและมีความสุขมาก่อน สำหรับผู้สูงอายุที่ผจญความทุกข์หรือความยากจนมาก่อนจะพบได้น้อยกว่า
2. การสูญเสีย
เช่น การเสียคู่สมรส เพื่อน ญาติ หรือการสูญเสียสมรรถภาพและความสามารถที่เคยมี ซึ่งอาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายหรือการเจ็บป่วย
3. การขัดข้องด้านการเงิน
การที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองในเรื่องค่าใช้จ่ายได้ตามปกติ ส่งผลต่อจิตใจและอารมณ์
4. ความเจ็บป่วยทางร่างกาย
โรคเรื้อรังหรืออาการป่วยที่รุนแรงอาจนำไปสู่อาการซึมเศร้าได้
5. ผลข้างเคียงจากยา
การใช้ยาบางชนิดในระยะยาว เช่น ยาลดความดันโลหิต อาจทำให้เกิดอาการซึมเศร้าได้
อาการที่แสดงออก
ในระยะแรก ผู้ป่วยอาจมีความวิตกกังวล เบื่ออาหาร ขาดพลังงาน เหนื่อยล้า แยกตัวจากสังคม มึนงง เฉื่อยชา ขาดความสนใจต่อสิ่งแวดล้อม ไม่ยอมรับรู้สิ่งต่างๆ รอบตัว อาจบ่นว่าตนเองนอนไม่หลับ น้ำหนักลด และหมดความรู้สึกทางเพศ
การป้องกันและรักษา
การวางแผนชีวิตที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุ และการดูแลสุขภาพที่ดีเป็นสิ่งสำคัญ หากพบอาการซึมเศร้า การบำบัดรักษาควรมีลักษณะดังนี้
- กระตุ้นให้ระบายความรู้สึก
สนับสนุนให้ผู้ป่วยระบายความรู้สึกที่ฝังลึกในจิตใจออกมา เช่น ผ่านการพูดคุยหรือการเล่าเรื่อง
- สร้างความภาคภูมิใจในตนเอง
ยอมรับและให้เกียรติผู้สูงอายุ โดยเฉพาะการยอมรับจากสมาชิกในครอบครัว ซึ่งจะช่วยเพิ่มความมั่นใจในตัวเอง
- ส่งเสริมกิจกรรมนันทนาการ
กระตุ้นให้ผู้สูงอายุทำกิจกรรมที่ชื่นชอบ เช่น งานอดิเรกหรือกิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลายอารมณ์และสร้างความเพลิดเพลิน
- การใช้ยารักษา
หากจำเป็น ควรใช้ยารักษาอาการซึมเศร้า (Antidepressant agents) ตามคำแนะนำและการวินิจฉัยของแพทย์
อย่างไรก็ตาม การดูแลผู้สูงอายุที่มีอาการซึมเศร้าจำเป็นต้องอาศัยความเข้าใจและการสนับสนุนจากครอบครัวและบุคคลใกล้ชิด เพื่อช่วยฟื้นฟูสุขภาพจิตและคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น
ในวัยที่ถูกลดบทบาทต่างๆ ลง สูญเสียความมั่นคงในหลายๆ ด้าน ร่างกายก็เ
ร่างกายของคนเรา มีความต้องการพลังงานและสารอาหารที่แตกต่างไปตามเพศ วัย และขนาดของร่
อายุที่เพิ่มมากขึ้น ส่งผลให้สภาพร่างกายของผู้สูงอายุเสื่อมถอยลง รวมถึงมีโรคภัยรุมเร้า ทำให้สุขภาพใจแล
ผู้สูงอายุ เป็นวัยที่เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุต่างๆ ได้ง่าย เนื่องจากความจำกัดทาง
การเตรียมอาหารสำหรับผู้สูงอายุนั้น ควรมีความใส่ใจทั้งการเตรียมให้ครบ 5 หมู่ ความอ่อนนุ่มทานง่าย ปริมาณเหมาะสม ความสะอาดของอาหารและภาชนะ และสารอาหาร
แม้จะอยู่ในช่วงสูงอายุ เราก็ควรดูแลตนเองให้ดีตั้งแต่หัวจรดเท้าเลยนะคะ การดูแลตนเองเป
