ยา เป็นสิ่งหนึ่งที่อยู่คู่กับผู้สูงอายุเสมอ เรามักพบเห็นว่า ผู้สูงอายุแต่ละท่านจะมียาประจำของตนเอง หรือมักซื้อยาทานเสมอๆ นั่นเพราะสภาพร่างกายที่เสื่อมโทรม ทำให้เกิดอาการเจ็บป่วย หรือโรคต่างๆ เข้ามาแทรกซ้อน จึงต้องมีการใช้ยาในชีวิตประจำวัน
ผู้สูงอายุส่วนใหญ่ไม่ชอบไปพบแพทย์ เนื่องจากปัญหาด้านการเงิน ความสะดวกสบาย หรือความเชื่อในตัวยาบางอย่างที่มีสืบต่อมา เป็นต้น สาเหตุดังกล่าว ทำให้ผู้สูงอายุมักซื้อยามารับประทานเอง หรือทานยาเก่าที่มีอยู่
ปัญหาจากการใช้ยาเก่า หรือไม่เหมาะกับตัวผู้สูงอายุ
- ผู้สูงอายุมีสัดส่วนของไขมันเพิ่มขึ้นและน้ำลดลงในร่างกาย ทำให้ยาหลายชนิด มีระดับยาสูงขึ้นในร่างกาย อาจเกิดพิษได้ง่ายและยาออกฤทธิ์นานกว่าปกติ
- เมตะบอลิสมของยาหรือการเปลี่ยนแปลงยาในร่างกาย โดยเฉพาะที่ตับเปลี่ยนแปลงไป จากการที่ตับ มีขนาดเล็กลง เลือดมาเลี้ยงลดลงทำให้มีโอกาสที่จะมียาคั่งค้างสูง
- การกำจัดยาทางไต ทำได้ลดลงเนื่องจากไตทำงานลดลงตามอายุ จึงอาจทำให้ขับยาออกจากร่างกายไม่ได้
ปัญหาที่เกิดขึ้นดังกล่าว เกิดจากปัจจัยหลายอย่าง ดังนี้
- การได้ยาหลายๆ ชนิดในเวลาเดียวกัน
- การเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยาจากความชรากับการกำจัดยาออกจากร่างกาย หรือการออกฤทธิ์ของยา
- พฤติกรรมของผู้ป่วยสูงอายุ
พฤติกรรมของผู้สูงอายุในการใช้ยา และข้อเสีย
การซื้อยารับประทานเอง
ผู้สูงอายุมักไม่บอกอาการอย่างครบถ้วนแก่ผู้จ่ายยา หรือจำชื่อยาไม่ได้ ซึ่งคนขายยาจัดยาเป็นชุดมาให้ หรือยาที่แฝงมาในรูป “ยาลูกกลอน” ซึ่งผู้สูงอายุมักเข้าใจว่าปลอดภัยเพราะทำมาจากสมุนไพร แต่มักมีการผสมยาประเภทสเตียรอยด์ ทำให้หายปวดข้อได้จริงแต่มีผลเสียในระยะยาวมากมาย เช่น กระดูกพรุน ต่อมหมวกไตฝ่อ เบาหวาน และความดันโลหิตสูง เป็นต้น หรือประเภทยาลดกรด และวิตามินชนิดต่างๆ ก็อาจเกิดผลข้างเคียงจากยาได้
การเก็บสะสมยา
ผู้สูงอายุมักเก็บสะสมยาเก่าที่แพทย์เคยสั่งจ่าย และทานได้ผลดีเอาไว้ และนำมาทานเมื่อมีอาการ ซึ่งยาอาจเสื่อมสภาพ หมดอายุ หรือเปลี่ยนแปลงสภาพไปแล้ว รวมถึงร่างกายที่เปลี่ยนแปลงของผู้สูงอายุ ก็มีผลต่อการทานยาตัวเดิมด้วย อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้ แม้ว่าเคยทานได้ผลดีมาก่อนก็ตาม
ยา สามารถช่วยรักษาหรือบรรเทาอาการได้ แต่ในขณะเดียวกัน ก็สามารถทำให้เกิดอันตรายถึงชีวิตได้เช่นกัน ดังนั้น เมื่อเจ็บป่วย ควรไปพบแพทย์ และทานยาตามแพทย์สั่งจะปลอดภัยที่สุด
แม้ว่าจะอยู่ในวัยสูงอายุ แต่ผู้สูงอายุเองก็สามารถดูแลตนเองได้มากกว่าที่คุณคิด การ
การตรวจสุขภาพประจำปี หลายท่านอาจละเลย และคิดว่าไม่ได้มีความสำคัญอะไร แต่แท้จริงแล้
ไม้เท้า และคอกช่วยเดิน เป็นอุปกรณ์ช่วยพยุงตัวสำหรับผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับการใช้ขา
ผู้สูงอายุ เมื่อมีอายุเพิ่มมากขึ้น ย่อมมีโรคภัยต่างๆ ตามมา หรือมีอาการเจ็บป่วย รู้สึกไม่ดีอยู่บ่อยครั้
